2013 – 60 dk. – Belgesel – Renkli – Türkçe, Kürtçe
Bûka Baranê, Kürtçe’de Yağmurun Gelini anlamına geliyor. Gökkuşağının Kürtçe’deki karşılığı bu.
Belgesel, 1989 yılında Hakkari’nin Yüksekova ilçesinin Befircan ya da Türkçe adıyla Karlı köyünde ilkokul öğrencilerinin okul bahçesinde çektirdikleri bir fotoğraf ile başlıyor. Hakkari bilindiği gibi hem İran hem de Irak ile sınırı olan ve Kürtlerin nüfusun çok büyük bir bölümünü oluşturduğu bir il.
Fotoğrafın bir köşesinde bu yörede her yağmurdan sonra çıkan gökkuşağını görmek mümkün.
Fotoğrafın çekiminden 23 yıl sonra bu fotoğraftakilerden biri (İrfan) o fotoğraftakilerden bir başkasının (Aysun) düğünü için köye dönüyor. O fotoğraftaki sınıf arkadaşlarının çoğu bu düğünde olacak.
Irfan köye doğru yolculuğa çıkarken biz de bu fotoğrafta yer alan 10 kişi ile 1989’dan bu yana bir yolculuğa çıkıyoruz.
Köyün yaşadıklarıyla paralel olarak bölgede yaşanan olağanüstü hal ve koruculuk süreçlerini izliyoruz. Köy 90’larda artık PKK militanlarının da askerlerin de uğrak yeri haline geliyor.
Gözaltılar, baskılar ve dayak başlıyor. Aynı zamanda dağa çıkmalar.
Gençlerin Yüksekova ve Hakkari dışındaki lise ve üniversite yıllarını dinliyoruz.
Bu belgesel, savaşın ve savaşla gelen baskı ortamının gündelik olarak yaşandığı bir köy ilkokulunda okuyan çocukların 90’lı yıllarda ve bugün neler yaşadığına ve barışa olan özlemlerine odaklanıyor.
Rakamlar özellikle 90’lı yıllarda kaybetmenin bir strateji olarak uygulandığını ortaya koyuyor. Ağırlıklı olarak PKK ile savaşta gündeme gelen bu uygulamanın kurbanları sivil halktan.
Hafıza Merkezi, yaşananlara tanıklık etmek için savaşın gündelik hayatın bir parçası olarak yaşandığı bölgede bir köyde, 90’lı yılların başında çekilen bir ilkokul sınıf fotoğrafının belgeselini yaptı. Bu fotoğraftaki çocukların tanıklıklarıyla savaşın son 20 yılına ışık tutmak istedi.
Hafıza Merkezi, olarak geçmişte yaşanan zulüm pratikleriyle yüzleşilmedikçe, adalet yerine gelmedikçe, özür dilenmedikçe ve hatalar kabul edilmedikçe geçmişin baskısından kurtulamayacağımıza ve bu gün de özgür olamayacağımıza inanıyoruz.
Kulak verenler neler yaşandığını duysun, ’terörle mücadele’ adı altında sivil halkın nelere maruz kaldığını anlasın ve bunlar asla bir daha yaşanmasın diye bu filmi çektik.
Filmimiz, Türkiye’de yaşayan halkların birbirini anlamasına, demokratik, eşitlikçi ve adil bir topluma katkıda bulunabilirse mutlu olacağız.
Film ekibi hakkında bilgiler
2011’de kurulan Hafıza Merkezi, devlet kaynaklı sistematik ve ağır insan hakları ihlallerinin evrensel standartlarda belgelemesini, insanlığa karşı suç işleyen devlet görevlilerinin yargılandığı davaların belgelenmesi ve takibini, devlet kaynaklı şiddet ve bu şiddetin neden ve sonuçları hakkındaki hakikatlerin toplumun geniş kesimlerine anlatılmasını hedefliyor. Hafıza Merkezi geçmişteki sistematik ve ağır insan hakları ihlalleriyle hesaplaşmanın ve bu ihlallerden kaynaklı mağduriyetlerin tanınması ve onarılmasının toplumsal barışın ve demokrasinin ön koşulları olduğuna inanıyor.
Dilek Gökçin Mimar Sinan Üniversitesi Sinema - Televizyon Bölümü’nden mezun oldu. Film kariyerine 1980’de başlayan Gökçin, Metin Erksan, Ömer Lütfi Akad ve Okan Uysaler gibi ünlü yönetmenlerin asistanlığını yaptı. 32. Oberhausen Kısa Film Festivali’nde kısa filmi Yokuş (1986) ile Uluslararası Jüri’nin Birincilik Ödülü’nü kazandı. Marmara Üniversitesi Sinema - Televizyon Bölümü’nde “Senaryo Teknikleri” dersleri verdi (1988-1990). Birçok senaryo yazdı. Çeşitli belgesel filmlerin, reklamların ve televizyon dizilerinin yönetmenliğini yaptı.
Yönetmen: Dilek Gökçin
Yapımcı: Murat Çelikkan
Metin Yazarı: İrfan Aktan
Müzik: Ulaş Özdemir
Kamera: Hamdi Akyol, Cenk Örtülü
Ses Kayıt: Zeynel Koç
Işık: Sidar Güllü
Kurgu: Dilek Gökçin, Cenk Örtülü, Baptiste Gacoin
Ses Stüdyosu: Melodika
Ses Süpervizörü: Taylan Oğuz
Ses Tasarımı: İlker Çiftçi
Miksaj: Cenker Kökten
Yapım Asistanı (Yüksekova): Erselan Aktan
Kürtçe-Türkçe Çeviri: Erselan Aktan
Türkçe-İngilizce Çeviri: Nazım Dikbaş
After Effects: Fatih Irmak
Grafik Tasarım: Sera Dink
Renk Düzeltme: Esra Çora
Filmde görünen anlatıcılar
1995’te evlerinin yanındaki sığınıkta dördü PKK militanı, biri Befircan köylüsü beş kişi öldürüldü. Evleri boşaltıldı ve ailesiyle birlikte Mahmur Kampı’na gitti. Kız kardeşi Emine, ağabeyi Selahattin ve iki yeğeni halen orada. Yedi yıl Mahmur ve civarında kaldıktan sonra Türkiye’de yakalanıp tutuklandı ve altı yıl hapis yattı. Şu anda Befircan’daki evini onarıp, hayatını yeniden kuruyor.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Coğrafya Bölümü’nden mezun oldu. Halen Yüksekova’da öğretmenlik yapıyor.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Halen Yüksekova’da öğretmenlik yapıyor.
Yüksekova Lisesi’ni bitirdikten sonra Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden mezun oldu. Gazetecilik yapıyor.
Yüksekova Lisesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi’nden mezun oldu. 1990’larda babası ve dayısı gözaltına alındı, işkence gördü ve hapis yattı. Kenan halen Yüksekova’da öğretmenlik yapıyor.
Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi’nden mezun oldu. Halen Van’da öğretmenlik yapıyor.
Yüksekova Çok Programlı Lisesi Muhasebe Bölümü’nden mezun oldu. Yüksek öğrenimini Açık Öğretim Üniversitesi’nde sürdürüyor. 1990’larda babası bir itirafçının ifadesi üzerine gözaltına alınıp işkence gördü ve beş ay tutuklu kaldı. İtirafçının ifadesini geri almasından sonra babası serbest bırakıldı.
Van Anadolu Lisesi’nden sonra Boğaziçi Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü’nden mezun oldu. İstanbul’da özel bir şirkette çalışıyor.
Dicle Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Bölümü’nden mezun oldu. Dayısı Abdullah Canan faili meçhule kurban gitti. PKK militanı olan dayısının oğlu Bahattin 1992’deki bir çatışmada öldürüldü. Cesedi panzerin arkasında sürüklendi. Özgen, Yüksekova’da elektrik mühendisi olarak çalışıyor.
İlkokul üçüncü sınıftan sonra eğitimine devam edemedi. 13 yaşındayken PKK’ye katılan küçük kardeşi İsmet, 2012’de Diyarbakır yolunda yaralı olarak yakalandı ve tutuklandı. Amcası Selim Akın, 1995’te Befircan’daki sığınakta öldürülen dört PKK militanının cenazesini dışarı çıkartmaya zorlandı; bu esnada patlayan bir bombayla hayatını kaybetti. Rıfat halen Yüksekova’da işçi olarak çalışıyor.
Yüksekova Lisesi’nden mezun olduktan sonra bir süre üniversite sınavlarına hazırlandı. İsminden dolayı defalarca polis şiddetine maruz kaldı. Daha sonra Yüksekova’da bir dershane işletti. Ticaretle uğraşıyor. Yüksekova’da yaşıyor.
Sınıf fotoğrafında yer alanlardan bazılarının çekim için zamanı uymadı, bazıları konuşmak istemedi, bazılarının ise dağda olduğu söylendi...
Siz de gösterim düzenlemek istiyorsanız Hakikat Adalet Hafıza Merkezi'yle 0212 243 32 27 nolu telefondan veya info@hafiza-merkezi.org e-posta adresinden bağlantı kurabilirsiniz.
Tarih | Saat | Şehir | Mekan | Organizasyon |
01.02.2015 | Büyükada | Çelik Gülersoy Kültür ve Sanat Merkezi | Adalay Belediyes Film Gösterimi | |
18.12.2014 | Lefkoşe | Home for Cooperation- Lefkoşe Tarafsız Bölge | International Conference, Historical Culture in Divided Societies | |
24.07.2014 | (NHKM sitesinden görebilirsiniz) | Ankara | Nazım Hikmet Kültür Merkezi - Ankara | Ankara Açık Hava Sinema Günleri |
20.05.2014 | İstanbul | 7. Alternatif Cerrahpaşa Öğrenci Şenliği | İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp fakültesi Halk Bilimi Kulübü | |
18.05.2014 | 18:15 | Gaziantep | Nar Bilim Kültür ve Sanat Merkezi (M1 Nakıp Ali Sineması) | Nar Bilim Kültür ve Sanat Merkezi |
23.04.2014 | İstanbul | Başka Sinema | ||
18.03.2014 | 13:30 | İstanbul | İstanbul Modern | 12. Uluslararası Gezici Filmmor Kadın Filmleri Festivali |
22.03.2014 | 15:30 | İstanbul | Fransız Kültür Merkezi | 12. Uluslararası Gezici Filmmor Kadın Filmleri Festivali |
22.03.2014 | İstanbul | İstanbul Bilgi Üniversitesi, Dolapdere Kampüsü | Tarlabaşı Toplum Merkezi- Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Merkezi Etkinliği | |
28.02.2014 | 18:00 | İstanbul | Boğaziçi Mithat Alam Kültür Merkezi | Yeni Türkiye Belgeselleri Etkinliği |
12.02.2014 | 17:00 | Londra | London School of Economics and Political Science | Türkiye'de Kürt Sorunu Dinamikleri ve 'Barış Süreci' Etkinliği |
05.02.2014 | 19:00 | İstanbul | Levent Kültür Merkezi | Bir Belgesel, Bir Gazeteci, Çay ve Simit Etkinliği |
13–17.11.2013 | Batman | Batman 4 .Yılmaz Güney Kısa Film yarışması | ||
15.11.2013 | 17:30 | Boston | The Museum of Fine Arts | The Boston Turkish Festival's Documentary & Short Film Competition |
12–15.12.2013 | İzmir | Türkiye İnsan Hakları Vakfı İzmir Şubesi 4.İnsan Hakları Belgesel Film Günleri | ||
22.10.2013 | 19:00 | Hamburg, DE | Kino 3001 | Kurdische Filmtage Hamburg |
12-20.10.2013 | Roma, IT | Asiatica Film Mediale | ||
10-20.10.2013 | Paris, FR | Festival international Signes de Nuit | ||
9-16.10.2013 | Duhok, IRQ | Duhok International Film Festival | ||
4-11.10.2013 | Antalya | Altın Portakal Film Festivali | ||
2-6.10.2013 | Gaziantep | Zeugma Film Festivali | ||
07.09.2013 | 20:30 | Las Cruces-NM, US | Cineport 10 | White Sands International Film Festival |
15.08.2013 | 21:30 | Bodrum | Gümüşlük Akademisi | Gümüşlük Akademisi |
09.06.2013 | 14:00 | İstanbul | Salt Beyoğlu | Documentarist |
07.06.2013 | 15:30 | Rotterdam, NL | Zaal 2 | Red Tulip Film Festival |
01.06.2013 | 13:30 | Mersin | Büyükşehir Bld. Kongre Merkezi | Mersin Barış Meclisi |
31.05.2013 | 18:00 | Mersin | Akdeniz Bld. Konferans Salonu | Mersin Barış Meclisi |
29.05.2013 | 20:30 | Mardin | Açık Hava Sineması | Mardin Sinema Derneği |
29.05.2013 | 20:00 | İstanbul | TAKSAV | TAKSAV |
28.05.2013 | 17:00 | İstanbul | Cinema Hall, West Campus | Şehir Üniversitesi |
23.05.2013 | 19:30 | İzmir | Ege Sanat Merkezi | İmece Dostluk Dayanışma Derneği |
23.05.2013 | 17:30 | Trabzon | Trabzon Barosu | Trabzon Barış Meclisi |
23.05.2013 | 17:00 | Diyarbakır | Avrupa Sineması | Filmamed Belgesel Film Festivali |
22.05.2013 | 10:00 | Adana | Ç.Ü. Hasan Ali Yücel Konferans Salonu | |
21.05.2013 | 19:00 | Diyarbakır | Cegerxwîn Kültür Merkezi | Filmamed Belgesel Film Festivali |
18.05.2013 | 17:00 | İstanbul | Aynalı Geçit | Çözüme Evet Koalisyonu |
17.05.2013 | 15:30 | Ankara | Ankara Üniversitesi SBF | İnsan Hakları Merkezi |
17.05.2013 | 18:10 | İzmir | Ege Üniversitesi, Sinema Kampüs | 6. Ege Belgesel Günleri |
16.05.2013 | 19:00 | İstanbul | Sabancı Üniversitesi FASS G062 | Conflict Resolution Program |
14.05.2013 | 18:00 | İstanbul | Boğaziçi Üniversitesi Eğitim-Sen | DÖDEF |
13.05.2013 | 21:00 | Batman | Yılmaz Güney Sineması | BART |
11.05.2013 | 18:00 | Adana | Çukurova Üniversitesi Demokratik Öğrenci Derneği | Çukurova Üniversitesi Demokratik Öğrenci Derneği |
11.05.2013 | 19:30 | Gaziantep | Kırkayak Sanat Merkezi | Kırkayak Sanat Merkezi |
10.05.2013 | 19:30 | Gaziantep | Kırkayak Sanat Merkezi | Kırkayak Sanat Merkezi |
10.05.2013 | 19:30 | Van | Feqiyê Teyran Parkı, Cumhuriyet Cd. | İHD Van Şubesi |
09.05.2013 | 19:00 | Ankara | Gündem Çocuk Derneği | Gündem Çocuk Derneği |
08.05.2013 | 21:00 | Ankara | CERMODERN | İşçi Filmleri Festivali |
04.05.2013 | 19:30 | Çanakkale | Yalı Hanı | Ece Ayhan Buluşmaları Sivil İnisiyatifi - CABININ |
02.05.2013 | 17:30 | Ankara | Ankara Üni. İletişim Fakültesi,MTÖ Sinema Salonu | İlef Sinema Topluluğu |
25.04.2013 | 17.30 | İstanbul | Bilgi Üni. Dolapdere Kampüsü, Sinema Salonu | Bilgi Kültür ve Düşünce Topluluğu |
24.04.2013 | 19.30 | Ankara | Tayfa Kitapkafe | Tayfa Kitapkafe |
15.04.2013 | 20.00 | İstanbul | Atlas Sineması | Gala |
11.04.2013 | 19.00 | İstanbul | Pera Müzesi | İstanbul Film Festivali |